بزرگترین شخصیت

یکى از معروفترین خاندانهاى بزرگ که بیش از سیصد سال در مرکز ایران دانشمندان نامور از آن برخاسته اند خاندان ((بابویه )) است که ((صدوق )) بزرگترین شخصیت این خاندان به شمار مى رود.

پیشنهادات فیلمی

پیشنهادات فیلمی من برای آشنایی بیشتر با حضرت شیخ صدوق ( ره ) ( جهت تماشای این فیلم ها روی عبارات کلیک کنید )

میراث تشیع و زحمت بزرگان

عظمت شیخ صدوق و ماجرای سالم ماندن جسد او

ابن بابویه دانشمندی ایرانی

شیخ صدوق منادی وحدت

ماجرای دیدن امام زمان ( عج ) در خواب توسط شیخ صدوق ( ره )

داستان عجیب شیخ صدوق و حفظ بدن آن توسط عنکبوت

معرفی آستان مقدس شیخ صدوق ( ره )

زکریا بن آدم و شیخ صدوق

زکریا بن آدم از اصحاب و یاران و معاصر سه یا چهار تن از امامان معصوم (علیهم السلام) بود و در قبرستان شیخان قم مدفون است. روایتى هم از معصوم (علیه السلام) در مورد ایشان وارد شده که فرمودند: المأمون على الدین والدنیا¹; او در دین و دنیا [ى مردم] امانت دار است.

توصیفى که از زکریا شده، بسیار مهم و بدین معناست که اگر از او مسأله اى سؤال شود و او پاسخ آن را نداند، جواب نمى داد و اگر شبى را از گرسنگى خواب نمى رفت و نزد او غذاى لذیذى به امانت گذارده بودند هرگز به آن دست نمى زد. از همین رو در بیان معصوم (علیه السلام) نسبت به امور دنیا و دین امانت دار خوانده شد و هرگز خیانت از او متصور نبود.

روایاتى که از زکریا بن آدم به ما رسیده و یا منقول از ایشان باشد معدود است، در حالى که از شیخ صدوق مقدار زیادى روایات و احکام شرعى به ما رسیده است. کتاب هاى: من لا یحضر الفقیه، امالى، عیون، علل، خصال و حدود سیصد کتاب از شیخ صدوق (رحمه الله) وجود دارد. آمده است: از شیخ بهایى سؤال شد که زکریا بن آدم برتر است یا شیخ صدوق؟

شیخ بهایى در پاسخ گفت: زکریا بن آدم. بنا به نقل راوى، شیخ بهایى پس از آن، شیخ صدوق را در عالم رؤیا دید و از شیخ بهایى سؤال کرد: چگونه زکریا بن آدم را از من برتر دانستى؟ شیخ بهایى با قاطعیت پاسخ داد: براى آن که درباره اش از معصوم (علیه السلام) وارد شده که « المأمون على الدین والدنیا » درحالى که درباره شما چنین چیزى وارد نشده است. شیخ صدوق در عالم رؤیا به او گفت: شیخنا، تو که عالم هستى، دیگر چرا؟ این چه قیاسى است؟ من در زمان معصومین نبودم تا درباره من سخنى وارد شود تا برترى من بر زکریا بن آدم روشن شود، با این حال چگونه حکم نمودى که زکریا بن آدم از من مهم تر است؟

شیخ بهایى از خواب بیدار شد و گفته هاى شیخ صدوق را تأیید کرد.

لذا نمى توان به این دلیل تمسک کرد که چون زکریا از اصحاب امامان معصوم (علیهم السلام) بوده، از دیگران برتر است. به هر حال ممکن است در بین ما نیز افرادى مهم تر باشند، اما این برترى به تدریج به دست مى آید، نه یکباره.

منبع: سایت تبیان

شیخ صدوق، راوی ای صادق

فیلم شیخ صدوق

برای دیدن و دریافت فیلم ( شیخ صدوق رحمة الله علیه ) کلیک کنید.

علت نام گذاری ابن بابویه به شیخ صدوق چیست؟

شیخ صدوق را صدوق نامیده‌اند، چرا که وی در نقل حدیث از ائمه(ع) به ویژه امام صادق(ع) و امام باقر(ع) از راه صواب خارج نشد و در فهم آن‌ها به خطا نرفت.

محمد ابن بابویه ملقب به شیخ صدوق از پیشگامان علم حدیث و بزرگان جهان اسلام محسوب می‌شود، پدر ایشان از فقهای بزرگ جهان است که در دوران امام حسن عسکری(ع) و امام زمان(عج) زندگی می‌کرد، به مناسبت سالروز بزرگداشت شیخ صدوق (5 رجب ـ 15 اردیبهشت) بخشی از سلوک او را مرور می‌کنیم:

عمر پر برکت علی بن حسین بن بابویه از پنجاه سال می‌گذشت و هنوز فرزندی نداشت و بسیار دوست داشت که خداوند به او فرزند صالحی عنایت کند، از این رو توسط  حسین بن روح که یکی از نمایندگان خاص امام زمان(عج) بود، نامه‌ای برای آن حضرت فرستاد و تقاضای دعا کرد تا خداوند، فرزند صالحی برای او بخواهد، البته پیشتر از امام حسن عسکری(ع) نیز چنین دعایی خواسته بود.

حسین‌ بن‌ روح‌ همین‌ کار را انجام‌ داد و پاسخ‌ امام‌ زمان‌(عج‌) را که‌ خطاب‌ به‌ علی‌ بن‌بابویه‌ صدوق‌ اول‌ چنین‌ نوشته‌ بود آورد: «ما از خداوند بزرگ‌ برای‌ مطلبی‌ که‌ خواستید دعا کردیم‌ و به‌ زودی‌ دو پسر به‌ تو روزی‌ خواهد داد» و بعد دو پسر به‌ نام‌های‌ محمد(ابوجعفر) و ابوعبدالله خداوند به‌ پدر شیخ صدوق‌ داد که‌ ابوجعفر محمد بن‌ حسین‌ بن‌ بابویه‌ قمی‌ از بزرگان‌ فقه‌ و حدیث‌ شیعه‌ شد و همواره‌ به‌ این‌ موضوع‌ افتخار می‌کرد که‌ من‌ به‌ دعای‌ امام‌ زمان‌(عج‌) متولد شدم‌.

البته در این باب شیخ طوسی می‌گوید: «ابن بابویه دارای سه فرزند شد، یکی اهل فقه نبود و در گوشه‌ای به عبادت و زهدورزی مشغول بود، ولی دو پسر دیگرش، محمد و حسین، فقیه و محدث شدند و از حافظه‌ای فوق‌العاده قوی بهره‌مند بودند، محمد بن علی، شیخ صدوق خود نیز سبب ولادت خویش را در کتاب «کمال‌الدین و تمام‌النعمة» آورده است. شیخ بارها می‌فرمود: «من با دعای صاحب‌الامر(عج) به دنیا آمده‌ام» و به آن افتخار می‌کرد. منابع و مصادر فراوانی در باب شیخ صدوق سخن به میان آورده‌اند و همگی این حادثه را ذکر کرده‌اند، اما تاریخ ولادت ایشان را ذکر نکرده‌‌اند. البته ولادت ایشان قبل از سال 305 هجری قمری نبوده، چرا که نامه صدوق پدر در این سال به ولی‌امر(عج) نگاشته شده است.

متن نامه امام عسکری علیه السلام به پدر شیخ صدوق

جلالت ‌شان و منزلت پدر شیخ صدوق تا بدان پایه رسید که امام حسن عسگری علیه‌السلام طی نامه‌ای، او را با لقب «شیخ»؛«فقیه» و «معتمد» مورد خطاب قرار داده و توفیقات او را برای کسب رضای پروردگار درخواست کرد. متن این نامه نورانی که در حقیقت درس زندگی و حیات سعادتمند است را با هم می‌خوانیم.

نامه رهبری دینی و معنوی و پیشوای به حق در روی زمین که بدست ابن بابویه قمی رسید، آن را بوسید و بر چشمانش گذارد و فرامین و سفارشات مولایش آب حیات و سرچشمه جوشانی در روزگار طلایی‏اش شد.

امام عسکری علیه‌السلام پس از حمد و ثنای ربوبی و صلوات و سلام بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و عترت طاهرینش خطاب به او می‏نویسند:

«یا شیخی و معتمدی و فقیهی ابا الحسن علی بن الحسین القمی وفّقک اللّه لمرضاته و جعل من صلبک اولادا صالحین برحمته»

ای فقیه بزرگوار و مورد اعتمادم ابوالحسن علی بن حسین قمی! خداوند تو را بر انجام افعال پسندیده حق توفیق دهد و از نسلت به رحمت و کرمش فرزندان شایسته‏ای به وجود آورد.

خلاصه ای از زندگی نامه شیخ صدوق

مطالعه زندگی نامه مردان بزرگ، بهترین سرمشق هدایت و سرمایه خوش بختی برای همگان به ویژه نسل جوان است. به ویژه اگر موضوع سخن، موفقیت دانش مندان ایرانی، در عرصه های گوناگون علمی باشد که در این صورت اثر فراوانی داشته و مایه غرور ملی و مباهات برای هر ایرانی است.

یکی از بزرگ ترین شخصیت های جهان اسلام و برجسته ترین چهره های درخشان علم و فضیلت شیخ صدوق است. او با جمع آوری روایات و تألیف ده ها جلد کتاب نفیس و ارزش مند، به اسلام و عالم تشیع خدمت کرد. تألیفات این عالم بزرگ اسلام، فراوان و متنوع، در علوم و فنون مختلف اسلامی گنجینه ای پایان ناپذیر است که با وجود گذشت بیش از یک هزار سال از تاریخ تألیف آن ها، هم چنان ارزش و اعتبار خود را حفظ کرده و از جایگاهی بس رفیع و والا برخوردار و در صدر قفسه کتاب خانه ها و سینه فقها و دانش مندان جای گرفته است.

تاریخ ولادت شیخ صدوق

محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق در زمان غیبت صغرا و به دعای حضرت صاحب الامر(عج) در شهر مقدس قم چشم به جهان گشود. هیچ یک از تذکره ها تاریخ ولادت وی را مشخص نکرده اند، اما آن چه مسلم است، ولادت ایشان قبل از 305 هجری قمری نبوده و تنها به این اشاره شده که شیخ صدوق در یکی از سال های 306، 307 و 308 هجری قمری به دنیا آمده است.

شیخ صدوق، روزگار کودکی و جوانی اش را در دامان علم و فضیلت و زهد و تقوای پدر بزرگوارش، علی بن بابویه سپری کرد و در محضر پدر، علوم و معارف را همراه با تربیت های علمی و اخلاقی فرا گرفت و تجسم اخلاق اسلامی در اعمال و رفتار پدر، در لحظه لحظه زندگی او اثر گذاشت. پدری که در اوج علم و فقاهت و شهرت و محبوبیت، از راه دکه ای کوچک که در بازار قم داشت، امرار معاش می کرد و زندگی خود و خانواده اش را با کسب و کار و در نهایت زهد و قناعت می گذراند و پیوسته به حفظ آثار و احادیث اهل بیت(ع) و پاس داری از آرمان های بلند تشیع می پرداخت. این ارزش های والا و عظمت های روحی پدر بزرگوارش، تأثیری انکار ناپذیر در شکل گیری جنبه های روحی و معنوی شیخ صدوق داشت و سبب شد در مدتی کوتاه به قله های کمال دست یابد و در سن بیست سالگی، هزاران حدیث و روایت را حفظ کند.

سفرهای شیخ صدوق

شیخ صدوق، سفرهای فراوانی به شهرهای مختلف داشت، که با توجه به سختی مسافرت در آن روزگار، اهمیت و شخصیت و اهتمام ایشان را به تعلیم و تعلم علوم آل محمد علیهم السلام نشان می‌دهد. در این مسافرت‌ها به محضر عالمان هر شهر می‌رسیده و از برکات علمی‌شان بهره می‌گرفته است. از جمله سفرهای او که در کتاب‌های خود به آن اشاره می‌کند، می‌توان از این سفرها نام برد:

خراسان
در خاتمه کتاب عیون اخبار الرضا علیه السلام، از سفر خود به زیارت حضرت رضا علیه السلام در ماه رجب سال 352 هجری قمری یاد کرده است که قبل و بعد از آن به دیدار رکن الدوله وزیر آل بویه نیز رفته است.
در ماه ذی الحجه سال 367 هجری قمری نیز به مشهد الرضا علیه السلام سفر کرده است که مجلس روز غدیر سال 367 را در آن شهر، با عظمت فوق العاده‌ای برگزار نموده است. چنانچه در مجلس 26 از امالی خود نیز به آن اشاره دارد.
پس از آن به ری بازگشته است و مجلس 27 امالی را در اول محرم 368 هجری قمری در ری بر پا داشته است.
بار دیگر، در شعبان سال 368 هجری قمری در مسیر خود به ماورأالنهر، به زیارت مشهد مقدس رفته و در این شهر، چهار مجلس بیان حدیث داشته است. (مجلس 94 تا 97، شب 17 تا 19 شعبان 368).

استر آباد و گرگان
در این دو شهر، تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام  را از محمد بن قاسم، مفسر استر آبادی روایت کرده است و با قاسم بن محمد استر آبادی، عبدوس بن علی جرجانی، و محمد بن علی استر آبادی نیز دیدار نموده است.

نیشابور
در شعبان سال 352 هجری قمری یعنی در اولین سفر وی به مشهد مقدس، در مسیر بازگشت به ری وارد این شهر شد و مدتی در آنجا اقامت گزید و مورد مراجعه مردم بود، که در مقدمه کتاب اکمال الدین از آن خبر می‌دهد.
سفرهای فراوانی به شهرهای مختلف داشت، که این امر با توجه به سختی مسافرت در آن روزگار، اهمیت و شخصیت و اهتمام ایشان را به تعلیم و تعلم علوم آل محمد علیهم السلام نشان می‌دهد.

مرو رود
شهری در نزدیکی مرو شاه جهان در خراسان، که در ضمن سفر خراسان به آن شهر وارد شد.